Je primaire reactie, dat wat je van nature als eerste doet en zegt als er zich een bepaalde situatie voordoet, kan je soms aardig in de weg zitten, Je hebt het je nou eenmaal zo aangeleerd of bent niet anders gewend, maar de uitkomst is niet altijd wat je wil. Soms zelfs verre van dat. Maar je weet niet hoe je het anders aan kunt pakken. Zo vertelde een van mijn klanten bijvoorbeeld: ’Als er dingen niet goed gaan in mijn bedrijf of team, dan ken ik maar een weg en dat is met de vuist op tafel slaan. Alleen vaak mondt dat uit in onenigheid en boze reacties.’ En dat heeft hij liever niet. Maar hoe kan het dan wel? Hoe je zorgt dat je primaire reactie niet steeds domineert, maar je de meest effectieve reactie kiest, dat vertel ik je in deze blog.
Je primaire reactie, de reactie die een situatie in eerste instantie in je triggert, is logisch maar niet altijd even effectief. Soms heb je er zelfs last van. Niet handig. Maar hoe dan wel? Als je namelijk geen andere mechanismen hebt aangeleerd dan weet je niet beter en zal je het altijd op die manier doen. Dus het begint allemaal bij bewustwording. Maar daarna ook bij het ontwikkelen van nieuwe skills. Hoe zorg je nou dat je wel de gewenste uitkomst bereikt?
Een voorbeeld
Je hebt aan een van je medewerkers gevraagd om een projectvoorstel op te leveren, zodat jullie kunnen bekijken wanneer jullie het kunnen implementeren, wie je daarvoor nodig hebt en wanneer je dus kunt lanceren. Maar het projectvoorstel laat maar op zich wachten. Je zag het al aankomen. De deadline is verstreken en er gebeurt niets. Geen voorstel, geen bericht, geen excuses. Je frustratie en boosheid groeit. Is dit nou zo moeilijk? En heb in ieder geval het lef om het te komen bespreken als het niet lukt om het af te krijgen of wat het probleem ook is. Inmiddels is het twee dagen na de afgesproken deadline. Nog steeds niks. Je stapt boos op je medewerker af. Je trekt van leer. De ander is overrompeld. En wordt daarna ook boos. Jullie krijgen een pittige discussie en uiteindelijk lopen jullie boos uit elkaar. En er is nog steeds geen projectvoorstel. En of dat er nog gaat komen, is de vraag…
Herkenbaar?
Herkenbaar? Of iets soortgelijks? We hebben er allemaal wel eens mee te maken dat dingen anders lopen dan jij verwacht. Of dat jij met een probleem wordt opgezadeld, omdat een ander zijn zaken niet op orde heeft. Een reactie is inderdaad boos worden en laten merken dat je daar niet van gediend bent. Met jou moeten ze niet sollen. Alleen wat is het effect daarvan? Bereik je dan wat je eigenlijk wil?
In je leidersrol is het belangrijk je steeds af te vragen wat het effect is van jouw gedrag
Als leider heb je een belangrijke rol. Wat ik altijd zeg: je team is het allerbelangrijkste, maar jij bent een van de belangrijkste schakels. Dat betekent dat jouw gedrag een enorm effect heeft op hoe het er aan toegaat in je team. Ben je hiervan bewust. De dingen die je op een bepaalde manier doet of de dingen die je niet doet, het heeft allemaal zijn effect. Actie=reactie, een natuurkundige wet die ook hier opgaat. Vraag je dus regelmatig af wat het effect is van jouw eigen gedrag.
Kies je gedrag en wat je zegt zorgvuldig
We hebben allemaal onze primaire reacties. Dit is gewoon menselijk, want we hebben ons nou eenmaal dingen eigen gemaakt en aangeleerd doordat we in een bepaalde omgeving zijn opgegroeid en leven. Het zijn copingsmechanismen. Als iets in een bepaalde situatie goed heeft gewerkt dan wordt dat steeds normaler en zal je het vaker inzetten. Maar daar zit hem nou net de crux. Iets wat eerder voor je werkte, hoeft nu niet altijd meer te werken. En wat je misschien eerder in je leven gebruikte, hoeft in je leidinggevende rol juist helemaal niet effectief te zijn.
Ben je bewust van je gedrag en wat je wilt bereiken.
Bekijk dus eens wat je gedrag en wat je zegt, doet met individuele teamleden en met het team als geheel. Werkt je aanpak? Gebruik je altijd dezelfde manier, omdat die jou nou eenmaal ligt en bereik je daarmee het resultaat wat je wil? Of zou je ook iets anders kunnen proberen?
Bijvoorbeeld als iemand van zijn probleem jouw probleem maakt en jij het graag anders ziet lopen in de toekomst. Je kunt hier met je vuist op tafel slaan en zeggen: ‘Maar dit is niet wat ik wil. Ik wil het anders en dit is de oplossing, je regelt het maar.’
Of je kunt alsnog duidelijk zijn en je grenzen aangeven, maar het op een andere manier insteken. Bijvoorbeeld door terug te geven wat je merkt, wat dat jou voor probleem geeft en dan te vragen: hoe kun je dat in het vervolg anders doen? En daarbij ook aangeven wat je als eindresultaat of situatie wél verwacht.
Je krijgt een ander gesprek. De ander krijgt de kans om een eigen gekozen oplossing aan te dragen en jij bent duidelijk over hoe je hebben wil. En waarschijnlijk heb je een ‘gewoon gesprek’ inclusief goede oplossing.
Dit betekent niet dat figuurlijk met de vuist op tafel slaan nooit de juiste aanpak is, want soms is ook dat nodig. Maar bepaal dus elke keer weer welk effect je wil bereiken en welke aanpak daar het beste bij past.
Investeer in je skills en groei om je te ontwikkelen.
Dit betekent wel dat je over de vaardigheid moet beschikken om verschillende aanpakken te proberen en in te zetten. Heb je nou vaak één stijl die je hanteert? Investeer dan in het ontwikkelen van je skills. Ik schreef hier ook een blog over voor Sprout.nl Hoe je je leiderschapsskills in 5 stappen naar een hoger niveau tilt wat je al op weg kan helpen.
Leer van anderen die je het anders ziet doen, lees boeken, zoek op youtube, doe een opleiding of laat je coachen. Hoe meer je inzicht krijgt in wat het beste effect heeft en hoe beter je weet wat je kunt inzetten om dat te bereiken, hoe makkelijker het wordt, hoe fijner je samenwerkt en hoe meer je uit je team haalt.
Voorkomen dat je team een energievreter is en wil je er juist uithalen wat er in zit?
Download dan hier mijn gratis ebook ‘Van Stress naar Succes’. Met een korte scan (=leuk) en 15 waardevolle tips!
