Aannames en oordelen, niks menselijks is ons vreemd. We doen het allemaal. Helaas zijn ze wel killing voor de samenwerking in je team. Want al die aannames zorgen voor miscommunicatie en gedoe. Zonde van alle tijd en energie die je liever investeert in stappen voorwaarts, tevreden klanten en innovatie, toch? Waarom oordelen en aannames killing zijn en wat je kan doen om hier bewust mee om te gaan in je team, lees je in deze blog.
Aannames doen en oordelen we doen het allemaal. Logisch, want onze hersenen helpen ons graag bij energiebehoud, dus daardoor ontstaan aannames al snel, worden mensen in een hokje gestopt en hebben we onze oordelen klaar om te bepalen of iemand kunnen vertrouwen of niet. Niks menselijks is ons vreemd. Op basis van eerdere ervaringen en kennis doen onze hersenen ons een plezier en helpen ze ons om snel te kunnen schakelen en beslissingen te nemen.
Ze kunnen ons aardig in de weg zitten
Ook al helpt het ons aan de ene kant dus een handje, het kan ons ook aardig in de weg zitten. Vooral als we samen moeten werken met andere mensen voor langere tijd. Aannames en oordelen zijn namelijk killing voor je team. Want op basis van die aannames en oordelen wordt ‘de waarheid’ vormgegeven, met anderen gedeeld en wordt hierop voortgebouwd en gereageerd. Omdat ‘de waarheid’ vaak alles behalve klopt, ontstaat er miscommunicatie, lopen emoties op en ontstaat er allerlei gedoe waar niemand op zit te wachten.
Wat aannames en oordelen veroorzaken
Laatst was ik in een bedrijf waar de ene aanname na de andere werd gedaan in het team. Je zag letterlijk onder je ogen van alles ontstaan wat puur gestoeld was op de gedachte en eerdere ervaringen van iemand. Zoals bijvoorbeeld dit wat ik terug hoorde van een nieuwe medewerker in het team: ’Ik heb kennis gemaakt met Anja. Ze zit hier al 5 jaar maar kon me nog steeds niet in 1 zin vertellen wat ze nou precies doet. Ze praat alleen maar over wat anderen niet goed doen. Maar wat ze zelf nou precies doet? Ik krijg de indruk niet zoveel.’ Dit was op basis van 1 gesprek van 30 minuten. Dit had tot gevolg dat Anja als incapabel werd bestempeld en dit werd uitvoerig gedeeld met het team. Ze kan tot op heden weinig goed doen bij een aantal teamleden. Ze is zichzelf alleen van geen kwaad bewust, want het is nooit rechtstreeks tegen haar gezegd. Ook is er nooit doorgevraagd naar wat ze nou precies wel doet en als dat niet is wat ze moet doen, waarom dat dan zo gaat. Anja ervaart de samenwerking als uitermate moeizaam en de andere teamleden staan eigenlijk niet meer open voor wat Anja aandraagt of wil bijdragen, want ze is min of meer afgeschreven.
Hard of niet? En is dit waar? Is Anja inderdaad incompetent in haar werk? Of is er iets anders aan de hand? Denk je dat er op deze manier constructief wordt samengewerkt wat wel noodzakelijk is voor de eindklant? Het antwoord is nee en dat is hartstikke zonde.
Herkenbaar?
Dit is natuurlijk een voorbeeld, maar misschien herken je er ook een vanuit je eigen team. Misschien schoot Jeroen ineens uit zijn slof? (maar die ligt in scheiding dus die zal er wel doorheen zitten. Terwijl in werkelijkheid hij net een ontevreden klant aan de lijn heeft gehad en niet op een goede manier heeft gereageerd en hier baalt hij van. Het zou fijn zijn als hij wat tips kreeg.) Of misschien was Nienke voor de derde keer te laat deze week? (ze vindt haar werk ook totaal niet belangrijk, zie je wel. Terwijl in werkelijkheid haar man in buitenland zit, ze een ziek kind heeft en ze hemel en aarde probeert te bewegen toch op haar werk te zijn, zodat ze er in ieder geval nog 7 uur wat van kan maken per dag). Een oordeel is snel gevormd en een roddel helaas ook.
Op de loer
In ieder geval liggen de aannames en oordelen over anderen dus elk moment op de loer en helpen doen ze de samenwerking onderling niet. Wat kun je dan met deze wetenschap? En hoe zorg je dat het je team niet negatief beïnvloedt? Hierbij geef ik je 3 tips die jou en je team hierbij kunnen helpen.
1. Ben je bewust van je eigen oordelen en aannames
Interessant om eens in de gaten te houden wanneer je zelf snel oordeelt. Dit kan op het werk, maar ook gewoon als je op straat loopt. Als je iemand ziet met een bepaalde kledingstijl of opvallend haar in welk hokje komt diegene dan bij jou? En klopt dat wel? Weet je het 100% zeker? Waarschijnlijk gebeurd het ook bij de medewerkers in je team dat je al bepaalde aannames hebt als er iets gebeurd. Let er eens op en het geeft je mooie inzichten.
2. Ben je bewust van wat er je team gebeurd en geef dat terug
Kijk daarna ook eens wat er in je team gebeurd. Komen er soms medewerkers bij je klagen? Kloppen de argumenten die ze aandragen of zijn het aannames? Of wat gebeurt er in een meeting? Worden dingen geadresseerd en dan aangenomen of wordt er op doorgevraagd wat er nu eigenlijk bedoeld wordt? Gaat iedereen met zijn eigen aanname de deur uit of heb je het met elkaar echt over hetzelfde?
Als je het ziet gebeuren, kun je het teruggeven om ook je team hier meer bewust van te maken. Als je het als team namelijk inziet, kun je elkaar er scherp op houden en snap je elkaar uiteindelijk beter. Dit komt de transparantie, het vertrouwen en de samenwerking ten goede.
3. Stel vragen en vraag door
Ook al is een dier met zwarte en witte vlekken en vier poten in een wei 99% van de keren een koe, stel toch altijd een vraag over wat je aanneemt. Benoem wat je ziet of hoort en stel een open vraag zoals ‘Wat is er aan de hand?’ of ‘ Vertel eens’. Vaak genoeg zit er toch een andere gedachte achter dan je kon vermoeden of zit het toch net anders. Om een totaal beeld te krijgen, kun je niet zonder het stellen van vragen (lees hierover ook deze blog). Net zo snel als dat een oordeel velt, kun je ook die ene vraag stellen. Gebruik het om een helder beeld van situaties te krijgen en de gedachte achter acties inzichtelijk te krijgen. Het werkt zeer verhelderend.
En over vragen gesproken…wat zijn dan goede vragen? Kijk ook even deze video hierover:
En overall is het natuurlijk key om in je team niet over mensen te praten, maar juist de vraag aan degene die het betreft te stellen. Voor jou in je leidinggevende rol is het belangrijk om er wat aan te doen als er regelmatig over elkaar of situaties gepraat wordt. Help je team dit in te zien en vertel ook dat je over elkaar praten niet tolereert. En geef natuurlijk zelf het goede voorbeeld.
Voorkomen dat je team een energievreter is en wil je er juist uithalen wat er in zit?
Download dan hier mijn gratis ebook ‘Van Stress naar Succes’. Met een korte scan (=leuk) en 15 waardevolle tips!
